NGƯỜI MIỀN NAM. 

- Nề nếp giáo dục của người Miền Nam xưa - 

Trước 1975 ở Miền Nam, người chồng và vợ thường gọi nhau là "mình". 

- Mình ơi, anh đi nha... 

- Dạ, ráng giữ sức khỏe nhe mình... 

Khi giới thiệu vợ với người lạ thì người chồng thường nói: 

- Xin giới thiệu với anh, đây là nhà tôi. 

Ngược lại trong trường hợp khách đến tìm thì người vợ lại nói: 

Thưa anh, nhà tôi đi vắng, nếu cần gì thì anh có thể nhắn lại. 

Cố thi sĩ Bùi Giáng...

ắt hẳn phải rất cảm động với những từ ngữ này thì mới có một vần thơ sâu sắc : 

"Mình ơi, tôi gọi là nhà, 

Nhà ơi, tôi gọi mình là nhà tôi"

Đạo vợ chồng nghĩa phu thê thời đó có ý nghĩa vô cùng thiêng liêng. Những chuyện ly thân ly hôn rất hiếm khi xảy ra. Thậm chí có nhiều trường hợp chỉ mới là người yêu chưa hề được nắm bàn tay nhưng vẫn chờ đợi nhau hàng chục năm với tất cả sự nhớ nhung trung trinh chung thủy. 

..........

Người lớn đã như vậy nên đối với con cái thì người Miền Nam rất chú trọng vấn đề giáo dục. 

Thông thường mấy đứa nhỏ gọi Ba - Má, Cha - Mẹ, vùng thôn quê thì có nhà gọi là Tía - Vú. Có nhiều gia đình lại nói là Papa - Maman theo Tây. 

Khi người Bắc di cư vào Nam năm 1954 thì mới nghe những cách xưng hô Thầy - U, Bố - Đẻ, Cậu - Mợ...

Nhà của người miền Nam xưa không bao giờ có chuyện phơi quần áo phía trước mặt tiền. Trước nhà là bộ mặt của gia đình, không có chuyện phơi bày những vật dụng sinh hoạt riêng tư như vậy. 

Con cái trong nhà của người miền Nam thường được dạy dỗ rất kỹ theo lễ giáo. 

Đi thưa về trình, trước khi đi đâu thì phải nói Thưa Ba, con đi tới nhà bạn... Lúc về thì cũng nói Thưa Ba, con mới về... 

Có khách đến thăm nhà thì phải bước ra khoanh tay cúi đầu chào Thưa Bác, Thưa Chú, Thưa Cô, Thưa Dì... 

Khi đã thưa xong thì vào trong lấy nước ra cho khách uống, làm gì cũng bằng cả hai tay. 

Trong khi khách nói chuyện với Cha Mẹ thì tuyệt đối tránh mặt không lai vãng, không được phép đùa giỡn hay nói chuyện lớn tiếng. 

Dọn cơm lên, khi đã bới cơm ra chén thì không được ăn liền mà phải cầm đôi đũa xá ba xá, một nghi thức tỏ lòng cảm tạ ơn trên đã cho mình một bữa ăn. 

Chờ người lớn ăn trước, tới mình thì ăn một chút cơm không, nhai rồi thì mới được gắp thức ăn. Khi gắp cái gì thì phải gắp cho gọn gàng, không được khua khuấy đôi đũa trong dĩa, trong tô. 

Lúc đang ăn không được nói chuyện, uống nước hay làm cho chén đũa kêu thành tiếng, không được phát ra tiếng sột soạt hay ợ hơi vì như vậy là bất lịch sự... 

Con gái từ tuổi cập kê khi ngồi thì phải khép hai chân lại, không được phép nằm ngửa ở bất cứ đâu nếu không phải là trong buồng riêng đã đóng kín cửa. Các cô ấy cũng không được phép tự ý ra nhà trước chào khách nếu không được Cha Mẹ gọi. 

Trò chuyện với bất cứ ai cũng phải dùng lời lẽ chuẩn mực, không được nói những từ ngữ dung tục không thanh tao đứng đắn. 

Chỉ cái chuyện ăn uống đi đứng nằm ngồi sinh hoạt thôi mà ngày xưa ta đã được ông bà cha mẹ giáo dục rất kỹ. Và qua đó đã hình thành nên nhiều thế hệ người Miền Nam có tính cách lễ phép gia giáo khiêm cung khoan hòa như đã thấy... 

Đã được thụ hưởng cung cách giáo dục của ông bà cha mẹ ngày xưa như vậy mà nếu ngày hôm nay mỗi người cố gắng truyền lại những điều tốt đẹp đó đến thế hệ con cháu thì đó chính là đã góp một phần quan trọng để giữ gìn danh tiếng cao quý đáng hãnh diện nhất của chúng ta: 

NGƯỜI MIỀN NAM !

Fb NguyenAnChi.❤