ALASKA TỪNG ĐƯỢC NGA BÁN CHO MỸ CHƯA TỚI 5 XU MỘT HECTA
Vụ mua bán Alaska năm 1867 là một trong những thương vụ mua bán lãnh thổ lạ lùng và nổi tiếng nhất lịch sử. Nga đã bán một vùng đất rộng lớn gần 1,7 triệu km² (Hơn 5 lần diện tích Việt Nam) cho Mỹ với một cái giá bị coi là rẻ mạt. Quá trình này diễn ra do sự thúc đẩy từ nhiều yếu tố về kinh tế, quân sự và tầm nhìn chiến lược của cả hai phía.
Vào giữa thế kỷ 19, Đế quốc Nga phải đối mặt với nhiều khó khăn nghiêm trọng, khiến việc duy trì thuộc địa xa xôi như Alaska trở thành gánh nặng:
_ Kiệt quệ tài chính sau Chiến tranh Crimea (1853-1856): Nga đã thất bại nặng nề trong cuộc chiến này trước liên minh Anh, Pháp và Đế quốc Ottoman. Chiến tranh khiến ngân khố quốc gia cạn kiệt, và Sa hoàng Alexander II cần tiền gấp để cải cách và hiện đại hóa đất nước.
_ Khó khăn trong việc quản lý và phòng thủ: Alaska là một vùng đất xa xôi, hiểm trở và dân cư thưa thớt. Việc quản lý, tiếp tế và bảo vệ nó khỏi sự xâm chiếm là vô cùng tốn kém và khó khăn.
_ Lo ngại bị Anh chiếm mất: Quan hệ giữa Nga và Anh lúc bấy giờ rất căng thẳng. Anh có thuộc địa Canada nằm ngay sát Alaska và sở hữu lực lượng hải quân hùng mạnh nhất thế giới. Nga lo sợ rằng nếu một cuộc chiến nữa nổ ra, họ sẽ không thể bảo vệ được Alaska và sẽ mất trắng vùng đất này vào tay đối thủ. Bán cho Mỹ, một quốc gia có quan hệ tốt với Nga, được xem là giải pháp an toàn hơn.
_ Suy giảm lợi ích kinh tế: Hoạt động kinh doanh chính của Nga ở Alaska lúc đó là buôn bán lông thú (đặc biệt là lông rái cá biển) do Công ty Nga-Mỹ điều hành. Tuy nhiên, việc săn bắt quá mức đã làm cạn kiệt nguồn tài nguyên này, khiến lợi nhuận sụt giảm nghiêm trọng.
Phía Mỹ, đặc biệt là Ngoại trưởng William H. Seward, lại nhìn thấy tiềm năng lớn ở Alaska. Seward tin rằng việc sở hữu Alaska sẽ giúp Mỹ mở rộng ảnh hưởng ra Thái Bình Dương, tăng cường quan hệ thương mại với châu Á và kiềm chế ảnh hưởng của Anh ở Bắc Mỹ.
Các cuộc đàm phán diễn ra nhanh chóng và bí mật giữa Ngoại trưởng Seward và Công sứ Nga tại Washington, Edouard de Stoeckl. Sau các cuộc thảo luận thâu đêm, hai bên đã đi đến thỏa thuận cuối cùng.
Rạng sáng ngày 30 tháng 3 năm 1867, Hiệp ước mua bán Alaska đã được ký kết tại Washington D.C.
Mỹ đồng ý mua Alaska với giá 7,2 triệu USD (tương đương khoảng 140 triệu USD ngày nay). Tính ra, mỗi hecta đất chỉ có giá chưa tới 5 xu.
"Sự điên rồ của Seward": Ban đầu, thương vụ này bị công chúng và nhiều chính trị gia Mỹ chỉ trích dữ dội. Họ gọi đây là "Seward's Folly" (Sự điên rồ của Seward) hay "Seward's Icebox" (Thùng đá của Seward), cho rằng Mỹ đã lãng phí tiền bạc để mua một "vùng đất băng giá vô giá trị". Bất chấp sự phản đối, với tài vận động của mình, Seward đã thuyết phục được Thượng viện Mỹ phê chuẩn hiệp ước vào tháng 4 năm 1867.
Lễ bàn giao chính thức Alaska cho Mỹ diễn ra vào ngày 18 tháng 10 năm 1867 tại Novo-Arkhangelsk (nay là Sitka). Lá cờ Nga được hạ xuống và lá cờ Mỹ được kéo lên, chính thức kết thúc sự hiện diện của Nga tại Bắc Mỹ.
Vài thập kỷ sau, khi vàng và các tài nguyên thiên nhiên khổng lồ như dầu mỏ được phát hiện ở Alaska, "sự điên rồ" ngày nào đã được công nhận là một trong những thương vụ hời nhất trong lịch sử nước Mỹ.
-----------------------
Một điều thú vị là:
Điểm gần nhất giữa Nga và Mỹ ngày nay chỉ có 3,8km, là khoảng cách giữa hai hòn đảo nhỏ nằm giữa Eo biển Bering:
Đảo Big Diomede (thuộc Nga)
Đảo Little Diomede (thuộc Alaska, Mỹ)
Hai hòn đảo này nằm ngay sát nhau, và biên giới Mỹ - Nga chạy qua vùng biển giữa chúng.
Khi mùa đông đóng băng có thể đi bộ qua lại giữa 2 nước
------------------
Hôm nay, 15/08/2025 là ngày Hai Tổng thống Nga - Mỹ sẽ gặp nhau tại Alaska
Cũng là dịp để ông Putin về thăm lại "quê hương đã mất" 😁
(nguồn: FB Kenny Vu)
#pinetbook
