đēáģT CAY VáģI NGƯáģI, NHƯNG CHIM THà KHÃNG -
Báē N CÃ TIN áģ THIáēžT Káēž HOÃN HáēĸO?
đđđđ
đđđđđđ
đđđđđđđđ
đēMáģt quáēŖ áģt - tưáģng cháģ là váģ cay.
Nhưng láēĄi là máģt minh cháģŠng sáģng Äáģng cho sáģą phÃĸn Äáģnh káģŗ diáģu cáģ§a TáēĄo HÃŗa:
Ngưáģi thÃŦ tháēĨy váģ cay như máģt giáģi háēĄn.
Chim thÃŦ tráģ thà nh sáģŠ giáēŖ mang háēĄt giáģng Äi xa.
Trong quáēŖ áģt cÃŗ máģt háģŖp cháēĨt tÃĒn là capsaicin â cháēĨt là m miáģng chÃēng ta báģng rÃĄt khi Än.
Capsaicin không pháēŖi ngáēĢu nhiÃĒn mà cÃŗ.
ÄÃĸy là máģt cÆĄ cháēŋ phÃ˛ng váģ tinh táēŋ trong táģą nhiÃĒn, giÃēp xua Äuáģi cÃĄc loà i Äáģng váēt cÃŗ vÃē (váģn cÃŗ rÄng nhai và háģ tiÃĒu hÃŗa phÃĄ háģ§y háēĄt giáģng), Äáģng tháģi cháģng láēĄi náēĨm và vi khuáēŠn, báēŖo váģ quáēŖ kháģi tháģi ráģ¯a trưáģc khi káģp lan truyáģn háēĄt.
Nhưng Äiáģu káģŗ diáģu là :
Chim hoà n toà n không báģ áēŖnh hưáģng báģi capsaicin.
Háģ tháē§n kinh cáģ§a chim không cÃŗ tháģĨ tháģ TRPV1 nháēĄy cáēŖm váģi cay nÃŗng, nÃĒn dÚ Än nguyÃĒn quáēŖ áģt, chÃēng váēĢn âchillâ như thưáģng.
Không cháģ váēy, chim nuáģt tráģn quáēŖ áģt mà không nhai,
và tháēŖi ra háēĄt cÃ˛n nguyÃĒn váēšn áģ nháģ¯ng vÚng ÄáēĨt xa ,
nÆĄi sáģą sáģng máģi ÄÆ°áģŖc gieo máē§m , giÃēp cÃĸy áģt tiáēŋp táģĨc lan ráģng và náģi dà i vÃ˛ng Äáģi cáģ§a mÃŦnh.
đēÄÃĸy không cháģ là máģt hiáģn tưáģŖng ngáēĢu nhiÃĒn trong táģą nhiÃĒn. Mà là máģt háģ tháģng cÃĸn báēąng tuyáģt diáģu, nÆĄi táģĢng chi tiáēŋt , dÚ nháģ như máģt cháēĨt cay - cÅŠng mang theo máģt máģĨc ÄÃch riÃĒng.
đēMáģt báēŖn thiáēŋt káēŋ Äáē§y khôn ngoan, trong ÄÃŗ cÃŗ loà i ÄÆ°áģŖc giáģ¯ khoáēŖng cÃĄch, cÃŗ loà i ÄÆ°áģŖc láģąa cháģn và sáģą sáģng ÄÆ°áģŖc báēŖo váģ theo cÃĄch mà con ngưáģi khÃŗ tháģ hiáģu tráģn.
đēVà náēŋu TáēĄo HÃŗa cÃŗ tháģ táģ máģ Äáēŋn tháēŋ cháģ váģi máģt quáēŖ áģt, thÃŦ báēĄn nghÄŠ Ngà i sáēŊ báģ quÃĒn máģt sinh máģnh như báēĄn sao ???
CÃŗ tháģ báēĄn Äang áģ trong máģt giai ÄoáēĄn âcay xÊ lÃ˛ngâ cáģ§a cuáģc sáģng.
Máģt nÆĄi mà báēĄn cháģ muáģn nÊ trÃĄnh, buông xuôi hay nghi ngáģ chÃnh mÃŦnh.
Nhưng cÃŗ tháģ , như cÃĸy áģt kia - chÃnh nháģ¯ng Äiáģu khiáēŋn báēĄn Äau, láēĄi là láģp ÃĄo giÃĄp Äang báēŖo váģ háēĄt giáģng quÃŊ giÃĄ trong báēĄn.
đēThưáģŖng Äáēŋ không xÃŗa báģ máģi gai gÃŗc trÃĒn láģi báēĄn Äi,
vÃŦ nháģ¯ng tháģ thÃĄch áēĨy là ngáģn láģa tôi luyáģn háēĄt giáģng trong tÃĸm háģn báēĄn.
đēNgà i luôn gáģi máģt âcÃĄnh chimâ káģp tháģi , Äáģ cháģ che và dáēĢn báēĄn Äáēŋn nÆĄi cáē§n Äáēŋn , miáģ
n là báēĄn giáģ¯ váģ¯ng niáģm tin , trÃĸn quÃŊ và không ÄÃĄnh rÆĄi Äiáģu quÃŊ giÃĄ bÃĒn trong mÃŦnh.
đđđđ
đđđđđđ
đđđđđđđđ
âī¸ BÃI VIáēžT BáģI UYÃN Háģ
Ngưáģi káģ chuyáģn báēąng thiÃĒn nhiÃĒn và khoa háģc,
qua lÄng kÃnh Äáģi thưáģng và cáēŖm xÃēc tháēt.
CháēĄm và o tri tháģŠc báēąng cáēŖm xÃēc.
Gieo và o cáēŖm xÃēc báēąng chiáģu sÃĸu.
đ¸ Nguáģn áēŖnh: ST
đ Nguáģn tham kháēŖo khoa háģc:
â National Geographic (Chili Peppers and Birds)
â Science. org (Capsaicin and TRPV1 Receptors)
â Britannica. com (Plant defense mechanisms and seed dispersal)
āĻŦāĻŋāϰāĻā§āϤāĻŋāĻāϰ
āĻāĻ āĻĒā§āϏā§āĻāĻāĻŋ āĻāĻāĻā§āϝāĻŧā§āĻŽāĻŋ āĻāĻŦāĻ āĻ āϤāĻŋāϰāĻŋāĻā§āϤ āĻĒā§āύāϰāĻžāĻŦā§āϤā§āϤāĻŋāϰ āĻāύā§āϝ āĻŦā§āϝāĻŦāĻšāĻžāϰāĻāĻžāϰā§āĻĻā§āϰ āĻāĻžāĻ āĻĨā§āĻā§ āĻŦā§āϝāĻžāĻĒāĻ āĻĒā§āϰāϤāĻŋāĻā§āϰāĻŋāϝāĻŧāĻž āĻĒā§āϝāĻŧā§āĻā§āĨ¤