๐บแปT CAY VแปI NGฦฏแปI, NHฦฏNG CHIM THร KHรNG -
Bแบ N Cร TIN แป THIแบพT Kแบพ HOรN HแบขO?
๐๐๐๐
๐๐๐๐๐๐
๐๐๐๐๐๐๐๐
๐บMแปt quแบฃ แปt - tฦฐแปng chแป lร vแป cay.
Nhฦฐng lแบกi lร mแปt minh chแปฉng sแปng ฤแปng cho sแปฑ phรขn ฤแปnh kแปณ diแปu cแปงa Tแบกo Hรณa:
Ngฦฐแปi thรฌ thแบฅy vแป cay nhฦฐ mแปt giแปi hแบกn.
Chim thรฌ trแป thร nh sแปฉ giแบฃ mang hแบกt giแปng ฤi xa.
Trong quแบฃ แปt cรณ mแปt hแปฃp chแบฅt tรชn lร capsaicin โ chแบฅt lร m miแปng chรบng ta bแปng rรกt khi ฤn.
Capsaicin khรดng phแบฃi ngแบซu nhiรชn mร cรณ.
ฤรขy lร mแปt cฦก chแบฟ phรฒng vแป tinh tแบฟ trong tแปฑ nhiรชn, giรบp xua ฤuแปi cรกc loร i ฤแปng vแบญt cรณ vรบ (vแปn cรณ rฤng nhai vร hแป tiรชu hรณa phรก hแปงy hแบกt giแปng), ฤแปng thแปi chแปng lแบกi nแบฅm vร vi khuแบฉn, bแบฃo vแป quแบฃ khแปi thแปi rแปฏa trฦฐแปc khi kแปp lan truyแปn hแบกt.
Nhฦฐng ฤiแปu kแปณ diแปu lร :
Chim hoร n toร n khรดng bแป แบฃnh hฦฐแปng bแปi capsaicin.
Hแป thแบงn kinh cแปงa chim khรดng cรณ thแปฅ thแป TRPV1 nhแบกy cแบฃm vแปi cay nรณng, nรชn dรน ฤn nguyรชn quแบฃ แปt, chรบng vแบซn โchillโ nhฦฐ thฦฐแปng.
Khรดng chแป vแบญy, chim nuแปt trแปn quแบฃ แปt mร khรดng nhai,
vร thแบฃi ra hแบกt cรฒn nguyรชn vแบนn แป nhแปฏng vรนng ฤแบฅt xa ,
nฦกi sแปฑ sแปng mแปi ฤฦฐแปฃc gieo mแบงm , giรบp cรขy แปt tiแบฟp tแปฅc lan rแปng vร nแปi dร i vรฒng ฤแปi cแปงa mรฌnh.
๐บฤรขy khรดng chแป lร mแปt hiแปn tฦฐแปฃng ngแบซu nhiรชn trong tแปฑ nhiรชn. Mร lร mแปt hแป thแปng cรขn bแบฑng tuyแปt diแปu, nฦกi tแปซng chi tiแบฟt , dรน nhแป nhฦฐ mแปt chแบฅt cay - cลฉng mang theo mแปt mแปฅc ฤรญch riรชng.
๐บMแปt bแบฃn thiแบฟt kแบฟ ฤแบงy khรดn ngoan, trong ฤรณ cรณ loร i ฤฦฐแปฃc giแปฏ khoแบฃng cรกch, cรณ loร i ฤฦฐแปฃc lแปฑa chแปn vร sแปฑ sแปng ฤฦฐแปฃc bแบฃo vแป theo cรกch mร con ngฦฐแปi khรณ thแป hiแปu trแปn.
๐บVร nแบฟu Tแบกo Hรณa cรณ thแป tแป mแป ฤแบฟn thแบฟ chแป vแปi mแปt quแบฃ แปt, thรฌ bแบกn nghฤฉ Ngร i sแบฝ bแป quรชn mแปt sinh mแปnh nhฦฐ bแบกn sao ???
Cรณ thแป bแบกn ฤang แป trong mแปt giai ฤoแบกn โcay xรฉ lรฒngโ cแปงa cuแปc sแปng.
Mแปt nฦกi mร bแบกn chแป muแปn nรฉ trรกnh, buรดng xuรดi hay nghi ngแป chรญnh mรฌnh.
Nhฦฐng cรณ thแป , nhฦฐ cรขy แปt kia - chรญnh nhแปฏng ฤiแปu khiแบฟn bแบกn ฤau, lแบกi lร lแปp รกo giรกp ฤang bแบฃo vแป hแบกt giแปng quรฝ giรก trong bแบกn.
๐บThฦฐแปฃng ฤแบฟ khรดng xรณa bแป mแปi gai gรณc trรชn lแปi bแบกn ฤi,
vรฌ nhแปฏng thแปญ thรกch แบฅy lร ngแปn lแปญa tรดi luyแปn hแบกt giแปng trong tรขm hแปn bแบกn.
๐บNgร i luรดn gแปญi mแปt โcรกnh chimโ kแปp thแปi , ฤแป chแป che vร dแบซn bแบกn ฤแบฟn nฦกi cแบงn ฤแบฟn , miแป
n lร bแบกn giแปฏ vแปฏng niแปm tin , trรขn quรฝ vร khรดng ฤรกnh rฦกi ฤiแปu quรฝ giรก bรชn trong mรฌnh.
๐๐๐๐
๐๐๐๐๐๐
๐๐๐๐๐๐๐๐
โ๏ธ BรI VIแบพT BแปI UYรN Hแป
Ngฦฐแปi kแป chuyแปn bแบฑng thiรชn nhiรชn vร khoa hแปc,
qua lฤng kรญnh ฤแปi thฦฐแปng vร cแบฃm xรบc thแบญt.
Chแบกm vร o tri thแปฉc bแบฑng cแบฃm xรบc.
Gieo vร o cแบฃm xรบc bแบฑng chiแปu sรขu.
๐ธ Nguแปn แบฃnh: ST
๐ Nguแปn tham khแบฃo khoa hแปc:
โ National Geographic (Chili Peppers and Birds)
โ Science. org (Capsaicin and TRPV1 Receptors)
โ Britannica. com (Plant defense mechanisms and seed dispersal)
์ง๋ฃจํ
์ด ๊ฒ์๋ฌผ์ ๋จ์กฐ๋กญ๊ณ ์ง๋์น๊ฒ ๋ฐ๋ณต์ ์ด๋ผ๋ ์ด์ ๋ก ์ฌ์ฉ์๋ค๋ก๋ถํฐ ๋ง์ ํผ๋๋ฐฑ์ ๋ฐ์์ต๋๋ค.