๐ HIแปU ฤรNG Vแป รNH SรNG MแบถT TRแปI โ Vแป THแบฆY THUแปC LแบถNG IM CแปฆA NHรN LOแบ I
Nhiแปu ngฦฐแปi sแปฃ nแบฏng, nรฉ nแบฏng, bรดi kem chแปng nแบฏng cแบฃ khi chแป ngแปi trong nhร . Nhฦฐng รญt ai biแบฟt rแบฑng รกnh sรกng Mแบทt Trแปi tแปซng lร mแปt phฦฐฦกng phรกp chแปฏa bแปnh chรญnh thแปng trong lแปch sแปญ, ฤฦฐแปฃc y hแปc cแป truyแปn vร hiแปn ฤแบกi cรนng cรดng nhแบญn.
---
โ๏ธ 1. Tแปซ lแปch sแปญ โ khi รกnh sรกng lร thuแปc thแบญt sแปฑ
Cuแปi thแบฟ kแปท 19, trฦฐแปc khi cรณ khรกng sinh, cรกc bแปnh viแปn แป chรขu รu vร Mแปน tแปซng xรขy โboong tแบฏm nแบฏngโ ฤแป ฤiแปu trแป bแปnh nhรขn lao, cรฒi xฦฐฦกng vร da liแป
u.
Bรกc sฤฉ ngฦฐแปi ฤan Mแบกch Niels Ryberg Finsen ฤรฃ dรนng รกnh sรกng Mแบทt Trแปi vร tia cแปฑc tรญm ฤแป trแป bแปnh lupus da, vร ฤฦฐแปฃc trao Giแบฃi Nobel Y hแปc nฤm 1903 ๐
แป Thแปฅy Sฤฉ, cรกc sanatorium (viแปn ฤiแปu dฦฐแปกng) ฤแบทt trรชn sฦฐแปn nรบi ฤแบงy nแบฏng โ nฦกi bแปnh nhรขn nแบฑm phฦกi mรฌnh trong รกnh sรกng vร khรดng khรญ trong lร nh.
Kiแบฟn trรบc sฦฐ Alvar Aalto (Phแบงn Lan) tแปซng thiแบฟt kแบฟ bแปnh viแปn Paimio Sanatorium nhฦฐ โngรดi ฤแปn cแปงa รกnh sรกngโ, vแปi ban cรดng dร i chแป ฤแป bแปnh nhรขn tแบฏm nแบฏng mแปi sรกng.
ฤรณ khรดng phแบฃi lร mรช tรญn, mร lร trแป liแปu bแบฑng รกnh sรกng cรณ kiแปm chแปฉng, gแปi lร heliotherapy.
---
๐ฟ 2. Dฦฐแปi gรณc nhรฌn khoa hแปc โ รกnh sรกng lร ngฦฐแปi bแบกn cแปงa hแป miแป
n dแปch
รnh sรกng Mแบทt Trแปi giรบp cฦก thแป tแปng hแปฃp vitamin D, tฤng cฦฐแปng sแปฉc ฤแป khรกng, cแบฃi thiแปn tรขm trแบกng vร giแบฅc ngแปง.
Nhiแปu nghiรชn cแปฉu cho thแบฅy ngฦฐแปi sแปng thiแบฟu nแบฏng dแป
mแบฏc bแปnh:
Loรฃng xฦฐฦกng, viรชm khแปp
Suy giแบฃm miแป
n dแปch
Trแบงm cแบฃm theo mรนa
Nhฦฐng รกnh sรกng chแป tแปt khi dรนng ฤรบng liแปu vร ฤรบng thแปi:
๐ Giแป vร ng: 6h30 โ 8h30 sรกng, hoแบทc sau 16h30 chiแปu
๐ Trรกnh nแบฏng gแบฏt giแปฏa trฦฐa (10hโ15h) vรฌ tia UV mแบกnh, dแป
gรขy chรกy da.
Phฦกi 15โ20 phรบt, ฤแป da trแปฑc tiแบฟp chแบกm nแบฏng, khรดng cแบงn phฦกi quรก lรขu hay quรก nhiแปu.
---
โฏ๏ธ 3. Dฦฐแปi gรณc nhรฌn ฤรดng y โ รกnh sรกng lร Dฦฐฦกng khรญ cแปงa Trแปi ฤแบฅt
Trong Hoร ng ฤแบฟ Nแปi Kinh cรณ cรขu:
โDฦฐฦกng giแบฃ, nhรขn chi khรญ dรฃ. Dฦฐฦกng khรญ tแปn tแบฏc sinh, tuyแปt tแบฏc tแปญ.โ
Tแปฉc lร con ngฦฐแปi sแปng ฤฦฐแปฃc lร nhแป Dฦฐฦกng khรญ.
รnh sรกng Mแบทt Trแปi chรญnh lร biแปu hiแปn cแปงa Dฦฐฦกng, lร nguแปn sinh hoรก cho toร n thรขn.
Trong cฦก thแป, lฦฐng thuแปc mแบกch ฤแปc, chแปง Dฦฐฦกng, nแปi liแปn toร n bแป kinh Dฦฐฦกng cแปงa thรขn thแป.
Vรฌ vแบญy, phฦกi nแบฏng lฦฐng vร o buแปi sรกng lร cรกch khai thรดng Dฦฐฦกng khรญ, giรบp khรญ huyแบฟt lฦฐu thรดng, Tแปณ Vแป hoแบกt hoรก, Thแบญn Dฦฐฦกng ฤฦฐแปฃc sฦฐแปi แบฅm.
๐ค Vรญ dแปฅ:
Ngฦฐแปi hay lแบกnh, mแปt mแปi, ฤau thแบฏt lฦฐng, sแปฃ giรณ โ chแป cแบงn phฦกi lฦฐng sแปm 10 phรบt mแปi ngร y lร ฤรฃ thแบฅy ngฦฐแปi แบฅm hฦกn, ngแปง ngon hฦกn.
Trแบป em cรฒi xฦฐฦกng, chแบญm lแปn โ cho phฦกi nแบฏng lฦฐng, tay, chรขn lร hรฌnh thแปฉc bแป dฦฐฦกng tแปฑ nhiรชn mร an toร n nhแบฅt.
---
๐ก 4. Y hแปc hiแปn ฤแบกi chฦฐa tแปซng bแป รกnh sรกng โ chแป โchuแบฉn hoรกโ nรณ
Ngร y nay, รกnh sรกng ฤฦฐแปฃc ฤฦฐa vร o y hแปc dฦฐแปi dแบกng:
Liแปu phรกp รกnh sรกng ฤแป (Red Light Therapy) โ phแปฅc hแปi cฦก, da, giแบฃm viรชm.
Liแปu phรกp รกnh sรกng trแบฏng (Bright Light Therapy) โ chแปฏa trแบงm cแบฃm vร mแบฅt ngแปง.
Liแปu phรกp UVB hแบนp (Narrowband UV โ trแป vแบฃy nแบฟn, bแบกch biแบฟn.
Nรณi cรกch khรกc, Mแบทt Trแปi khรดng bแป loแบกi bแป โ chแป ฤฦฐแปฃc y hแปc ฤo liแปu lแบกi ฤแป dรนng an toร n hฦกn.
---
๐งโโ๏ธ 5. Cรกch โtแบฏm nแบฏngโ ฤรบng cho cฦก thแป vร tรขm hแปn
โ
Buแปi sรกng sแปm: phฦกi lฦฐng, tay, chรขn, cแป 10โ20 phรบt
โ
Thแป sรขu, vแบญn ฤแปng nhแบน, ฤรณn khรญ Dฦฐฦกng qua da vร phแปi
โ
Khรดng phฦกi khi ra nhiแปu mแป hรดi hoแบทc ฤang sแปt, แปm
โ
Uแปng ฤแปง nฦฐแปc sau khi tแบฏm nแบฏng ฤแป dฦฐแปกng Tรขn Dแปch
Hรฃy ฤแป mแปi buแปi sรกng trแป thร nh mแปt buแปi trแป liแปu tแปฑ nhiรชn, khรดng tแปn tiแปn, khรดng tรกc dแปฅng phแปฅ.
---
โจ Kแบฟt
รnh sรกng Mแบทt Trแปi khรดng hแบกi ai โ chแป ngฦฐแปi quรชn cรกch sแปng thuแบญn tแปฑ nhiรชn mแปi tแปฑ lร m khแป mรฌnh.
Tแบฏm nแบฏng lร dฦฐแปกng thรขn, nhฦฐng quan trแปng hฦกn, cรฒn lร dฦฐแปกng tรขm: hแปc cรกch mแป lรฒng ฤรณn nhแบญn, nhฦฐ thรขn thแป mแป ra trฦฐแปc รกnh sรกng sแปm.
๐ Khi hiแปu vร dรนng ฤรบng, รกnh sรกng khรดng chแป chiแบฟu ra ngoร i da, mร cรฒn chiแบฟu vร o trong tim โ lร m แบฅm lแบกi phแบงn โDฦฐฦกngโ ฤรฃ ngแปง quรชn trong mแปi ngฦฐแปi.
(St)